برای بشر امنیت همیشه در اولویت بوده است. به همین خاطر هم یکی از محصولاتی که همزمان با پیشرفت‌های تکنولوژی، مدل‌های جدید و مدرنی از آن به بازار عرضه شده است انواع قفل درب ورودی است. این پیشرفت‌ها امروزه منشا ظهور مدل جدیدی از قفل هستند که از نظر قابلیت‌های فنی و همچنین امکانات و سطح ایمنی، سردم‌دار بازار انواع قفل به حساب می‌آید.

نام این محصول قفل دیجیتال است که مجهز به مکانیزم‌های متعدد و خاص بوده که همه آنها بر مبنای قابلیت باز و بسته شدن بدون استفاده از کلید طراحی شده‌اند. گرچه سیستم ورود بدون کلید می‌تواند تردد در ساختمان را راحت‌تر از گذشته کند؛ اما این مکانیزم گاهی ممکن است دردسرهای خاصی را به همراه داشته باشد. در این مقاله توضیح می‌دهیم که اولا سیستم‌های ورود بدون کلید چیست و چند مدل از این سیستم وجود دارد و ثانیا در شرایط اضطراری چطور می‌تواند یک قفل دیجیتال را باز کرد.

نحوه عملکرد سیستم‌های ورود بدون کلید

قفل‌های دیجیتالی که مجهز به مکانیزم دسترسی بدون کلید هستند به کاربران مجاز اجازه می‌دهند بدون نیاز به استفاده از کلید فلزی، قفل درب را باز کنند. این سیستم‌ها معمولا نوعی دستگاه الکترونیکی محسوب می‌شوند که وظیفه کنترل ورود به ساختمان را بر عهده دارد. در این مدل از قفل‌ها کاربر به جای استفاده از یک کلید فلزی مکانیکی، به وسیله روش سنجش اعتبار خود درب را باز می‌کند. البته این به این معنی نیست که قفل‌های دیجیتال کلید ندارند؛ بلکه به این معنی است که کلید این مدل از قفل‌ها از نظر ظاهری اصلا شبیه به کلید قفل‌های معمولی نیست. بسته به مدل قفل ممکن است یک کارت، یک پین کد و یا حتی اثر انگشت کلیدی باشد که کاربر برای باز کردن درب به آن نیاز دارد.

بیشتر قفل‌های دیجیتالی معمولی مجهز به مکانیزم الکترونیکی یا مغناطیسی هستند که به یک کارت‌خوان یا حسگر متصل است. با نصب این قفل‌ها هر کاربر برای احراز هویت خود و دریافت مجوز ورود باید کارت کلید مانندی را در مجاورت حسگر یا کارت‌خوان بگیرد. بنابراین تنها کاری که او باید انجام دهد این است که اعتبار خود را به سیستم اثبات کند.

سیستم کنترل دسترسی، بعد از خواندن اطلاعات ثبت شده روی کارت و اطمینان از صحت آنها، اعتبار کاربر را تایید کرده و پس از آن مکانیزم باز کردن قفل درب را فعال می‌کند. البته این شیوه، روش کار قفل‌های دیجیتال معمولی است که مجهز به مکانیزم پیچیده‌ای نیستند. برخی از این محصولات به جای کارت نیاز به احراز هویت توسط اسکنر اثر انگشت یا ورود پین کد دارند. شیوه کار در این مدل از قفل‌های جدید کمی متفاوت است.

انواع قفل دیجیتال

به دلیل نیاز روزافزون به ارتقا هر چه بیشتر امنیت در ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری، در حال حاضر تنوع بالایی از قفل‌های دیجیتال در بازار وجود دارد که مکانیزم آنها با یکدیگر متفاوت است. رایج‌ترین روش‌های کنترل دسترسی که این قفل‌‎ها بر اساس آنها طراحی شده‌اند عبارتند از:

قفل‌های کارتی: رایج‌ترین مدل سیستم ورود بدون کلید، قفل‌های کارتی هستند که به جای کلید فلزی از یک کارت مخصوص برای احراز هویت کاربران استفاده می‌کنند.

قفل‌های مجهز به مکانیزم خوانش تگ: مانند قفل‌های کارتی، این مدل از قفل‌ها نیز کلید فلزی ندارند و به جای آن از یک تگ که به صورت جاکلیدی است برای تشخیص افراد مجاز استفاده می‌کنند.

قفل‌های مجهز به صفحه کلید: روی بدنه این قفل‌های یک صفحه کلید مکانیکی یا دیجیتال وجود دارد که محل شماره‌گیری پین کد قفل است. کاربر می‌توانید با وارد کردن این کد، مراحل احراز هویت خود را انجام دهد.

قفل‌های هوشمند: این مدل از قفل‌ها به وسیله اتصال به اپلیکیشن نصب شده بر روی تلفن همراه هوشمند از طریق شبکه وای‌فای، کاربر مجاز را تشخیص داده و اجازه ورود را برای او صادر می‌کند. یکی از مزایای سیستم‌های ورودی بدون کلید مبتنی بر نرم‌افزار موبایل، امکان شخصی‌سازی ویژگی‌ها و عملکردهای دستگاه در جهت رفع نیازهای امنیتی خاص کاربر است.

قفل‌های بیومتریک: قفل بیومتریک به قفلی گفته می‌شود که کاربر مجاز را از غیر مجاز از طریق اسکن اثر انگشت، تشخیص چهره و اسکن عنبیه تشخیص می‌دهد. از نظر کنترل دسترسی و امنیت، قفل‌های بیومتریک معمولا گزینه بهتری از سایر مدل‌های قفل دیجیتال هستند.

قفل‌های مجهز به سیستم‌های ورود بدون کلید ترکیبی: این قفل‌ها با ترکیبی از عوامل کاربر مجاز را تشخیص داده و اجازه می‌دهد که وارد ساختمان شود. به عنوان مثال بسته به مدل قفل ممکن است کاربر نیاز داشته باشد که علاوه بر ورود پین کد، اثر انگشت خود را نیز روی اسکن قفل گذاشته تا درب باز شود. در واقع این قفل‌ها فقط زمانی باز می‌شوند که کاربر از همه ترکیبات از پیش تعیین شده برای‌شان استفاده کند.

شیوه باز کردن قفل‌های دیجیتال در شرایط اضطراری

همانطور که می‌دانید؛ قفل‌های دیجیتال نیروی مورد نیاز خود را از طریق باتری تامین می‌کنند. بنابراین قطع شدن ارتباط سیستم با این منبع شایع‌ترین مشکلی است که می‌تواند دسترسی شما به داخل ساختمان را محدود کند. به همین خاطر معمولا توصیه می‌شود که به هشداری که قفل در زمان رو به اتمام بودن عمر باتری صادر می‌کند بی‌تفاوت نباشید و قبل از گیر افتادن در چنین شرایطی، باتری قدیمی دستگاه را با یک باتری جدید تعویض کنید.

اما اگر به هر دلیلی در انجام این کار سهل‌انگاری کرده‌اید و در حال حاضر پشت درب ساختمان مانده‌اید؛ مهندسان این محصول راه‌حل دیگری نیز برای شما در نظر گرفته‌اند. اکثر قفل‌های دیجیتالی، حتی محصولاتی که کاملا هوشمند هستند؛ مجهز به کلید فلزی بوده که در این شرایط کاربر می‌تواند با استفاده از آن درب ساختمان را باز کند.

بنابراین اگر جزء آن دسته از افرادی هستید که دائم انجام کارهای روتین اما مهم را پشت گوش می‌اندازید؛ حتما در زمان خرید قفل دیجیتال محصولی را انتخاب کنید که مجهز به کلید معمولی نیز باشد. با وجود دسترسی به این امکان، حتی اگر عمر باتری کاملا تمام شده باشد؛ شما می‌توانید از طریق کلید، مانند زمانی که یک قفل معمولی روی درب نصب شده است؛ درب را باز کنید.

به غیر از تمام شدن عمر باتری، در برخی از مدل‌هایی که مجهز به امکان اتصال به شبکه وای‌فای هستند؛ قطع شدن ارتباط قفل با مودم یا قطع شدن برق نیز می‌تواند به نوعی شرایط اضطراری در نظر گرفته شود. جالب است بدانید که منظور از قفل‌های هوشمند وای‌فای‌دار، قفلی نیست که کاملا وابسته به اینترنت است؛ بلکه فقط برخی از قابلیت‌های این محصول نیاز به شبکه وای‌فای داشته و سایر عملکردهای آن مشابه قفل‌های دیجیتال معمولی است.

به عنوان مثال قفل‌هایی که به گوشی هوشمند متصل شده و از طریق این اتصال می‌توان آنها را از راه دور کنترل کرد؛ در شرایط قطع اینترنت سایر عملکردهایشان فعال است و فقط کاربرد نمی‌تواند وضعیت درب را از راه دور کنترل کرده و کد ورود موقت برای آن تعریف کند. در این حالت ارتباط قفل با نرم‌افزاری که روی گوشی شما وصل است قطع می‌شود. بنابراین شما می‌توانید با مراجعه به جلوی درب ساختمان، قفل را با استفاده از مکانیزم‌های دیگری که به عنوان جایگزین‌های اضطراری برای دستگاه تعریف شده‌اند باز کنید.